દાંતની સંભાળ વિશે આટલું ચોક્કસ જાણીએ...

Author: નોબત સમાચાર

દાંતની સંભાળ વિશે આટલું ચોક્કસ જાણીએ...

આપણે સૌ જાણીએ જ છીએ, દાંત એ આપણા શરીરનું કેટલું મહત્ત્વનું અંગ છે, એટલે જ તો કુદરતે બીજા બધા અંગો એક કે બે, જેમ કિડની બે, જઠર એક, હૃદય એક, એમ આપ્યા છે. ત્યારે ૩ર આપ્યા છે. પણ દુર્ભાગ્યે આપણી પાસે આટલા બધા દાંત હોવાથી આપણે ઘણી વખત તેમની જાળવણીમાં દુર્લક્ષતા સેવીએ છીએ. આપણા શરીરની તંદુરસ્તીની શરૃઆત સારી પાચનક્રિયાથી થાય છે અને પાચન ક્રિયાની શરૃઆત દાંતથી થાય છે તો દાંત તો અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ અંગ છે.

આવા મહત્ત્વપૂર્ણ અંગની જાળવણી માટે આપણે નીચે મુજબના સાવ સરળ ઉપાયો અજમાવીશું તો ઘણો લાભ થશે.

રાત્રિના બ્રશઃ આપણને મોટાભાગનાને રાત્રે સુતા પહેલાં બ્રશ કરવાની આદત નથી હોતી અને તેને કારણે જે કંઈ ખોરાક દાંત પર ચોટેલો હોય તે આખી રાત ત્યાંને ત્યાં જ રહે છે. ઉપરથી આપણું મોઢું બંધ રહે તેથી જંતુઓને કામ કરવાનું (દાંતને સડાવવાનું) મોકળું મેદાન મળી જાય છે. એટલે રાત્રે સુતા પહેલાં બ્રશ કરવું ખાસ અગત્યનું છે.

મીઠાના પાણીના કોગળાઃ મીઠું એ કુદરતી જંતુનાશક છે પરંતુ તેને સીધું દાંત પર ઘસવું નહીં કારણ કે તેમ કરવાથી દાંતની ઉપરનું પડ-ઇનેમલ કે જે કયારેય નવું નથી બનતું તે ઘસાઈ જાય છે. માટે મીઠાના કોગળા અને જો પાણી નવશેકુ ગરમ હોય તો તેની અસરકારકતા વધી જાય છે. નવશેકા પાણીમાં એક ચમચી મીઠુ નાંખી તેના કોગળા દિવસમાં ત્રણ વખત કરવાની ચેઢાના રોગોમાં ઘણી રાહત થાય છે.

ગળ્યા અને ચીકણા ખોરાક ટાળોઃ ગળપણ ખાધા બાદ જે દાંત પર ચોંટી રહે છે તે જંતુઓને સૌથી વધુ પોષણકર્તા હોય છે માટે ગળપણવાળી વસ્તુઓ તેમજ ચીકણી વસ્તુઓ જેવી કે ચોકલેટ્સ શકય તેટલું ઓછું લેવું પણ છતાં જો ખાઈએ તો ખાધા બાદ તરત બ્રશ (સાફ) કરી લેવું એ ખૂબ જ અગત્યનું છે.

ફાઈબરયુકત અને વધુ પાણી વાળા ફળો ખાવાઃ જમ્યા બાદ કાકડી (મરચું મીઠું નાંખ્યા વગરની) ચાવી જવાથી દાંત જાતે જ ચોખ્ખા થઈ જશે ફળો શકય તેટલા કુદરતી રૃપમાં એટલે કે જયુસ બનાવ્યા વગર ચાવીને ખાવાથી દાંતને ફાયદો થાય છે.

દાંતના ડોકટરની મુલાકાત સામાન્ય પણે મોટાભાગના લોકો એવું માનતા હોય છે કે દાંત દુઃખે અથવા કંઈ બહુ વધુ તકલીફ પડે તો દાંતના ડોકટર પાસે જવું પરંતુ આ માન્યતા ભુલ ભરેલી છે. દાંતની રચના જોઈએ તો દાંતમાં ત્રણ પડ હોય છે. સૌથી ઉપરનું સફેદ પડ-ઈનેમલ, ત્યારબાદ બીજું પડ ડેન્ટીન અને ત્રીજું પડ પલ્પ સડો, જ્યારે પહેલાં બે પડમાં હોય ત્યારે ખાસ કંઈ તકલીફ જ નથી પડતી ખાલી ગળ્યુ અથવા એકદમ ઠંડુ કે એકદમ ગરમ ખાવાથી કયારેક ઝણઝણાટી લાગે છે પરંતુ એટલી બધી નહીં કે ડોકટર પાસે દોડવું પડે. આ સ્ટેજમાં સડો હોય ત્યારે જો તેનું નિદાન થાય તો ફકત ફીલીંગ એટલે કે સડેલો ભાગ કાઢી ત્યાં બીજું મટીરીયલ ભરવાથી કામ પતી જાય છે. પરંતુ આ સ્ટેજમાં જો ખ્યાલ ન આવે તો સડો ત્રીજા પડમાં (પલ્પમાં) પહોંચે છે. અને સખત દુખાવો થાય છે તથા મૂળની સારવાર કરવી પડે છે અને તેના માટે સમય અને ખર્ચ બંને વધુ લાગે છે તો જો દાંતના ડોકટરને દર છ મહિને નિયમિત બતાવીએ તો આ રીતની લાંબી વિધિથી તથા ખર્ચથી બચી શકાય.

ડો. બ્રિજેશ રૃપારેલીયા

એમ.ડી.એસ. કોર કમિટી,મેમ્બર,

જામનગર ડેન્ટલ એસોસિએશન

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...