લોકસભાની ચૂંટણીઓ ક્લાયમેક્સ તરફ... ૬ઠ્ઠો તબક્કો પૂરો... અંતિમ તબક્કો ૧ જૂને

Author: નોબત સમાચાર

લોકસભાની ચૂંટણીઓ ક્લાયમેક્સ તરફ... ૬ઠ્ઠો તબક્કો પૂરો... અંતિમ તબક્કો ૧ જૂને

સાતમા તબક્કામાં કેવું મતદાન રહેશે? કોનું ભવિષ્ય દાવ પર? ટર્નઆઉટ વધશે? દેશવ્યાપી કુતૂહલ...

અત્યારે વેબસિરીઝો અને ફિલ્મોનો યુગ છે, પરંતુ જુના જમાનામાં નાટકો, ભવાઈ, કઠપૂતળીના ખેલ, ઢાઢીલીલા, રામલીલા, મદારીના ખેલ, સરકસ અને રાસ-ગરબા વિગેરે ટ્રેડિશન્સ મીડિયાનો યુગ હતો અને તેમાં પણ રંગભૂમિની બોલબાલા સૌથી વધુ હતી. તે નાટકોમાં એકપાત્રિય અભિનય, શેરી નાટકો, ગ્રાઉન્ડ નાટકોથી લઈને પદ્યસંવાદો સાથે ગદ્યસંવાદોનું સંયોજન કરવા બે થી ત્રણ કલાકના નાકટો ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યા હતાં, અને આ નાટકોમાં પણ ઐતિહાસિક, ધાર્મિક, મનોરંજક અને જે તે સમયના સામાજિક જીવનના મિશ્રણ સાથેના વિષયોને આવરી લેતા નાટકો સૌથી વધુ પ્રચલિત બનતા હતાં.

અત્યારે ચાલી રહેલી લોકસભાની ચૂંટણીઓનો પ્રચાર પણ જુના જમાનાના નાટકોની જેમ જ્ઞાન, માહિતી, મનોરંજન અને પ્રહસન પીરસી રહ્યા છે. નાટકોમાં મૂળ કથાપટનો એક અંક પૂરો થાય, તે પછી એક અંક પ્રહસનનો હોય એટલે કે હાસ્યરસનો હોય, તે પછી ફરી બીજો અંક મૂળ કથાપટનો આવે અને તે પછીના અંકમાં ગીત-સંગીત, કથાનૃત્ય સાથે હાસ્યરસનું મિશ્રણ હોય, તેવો આવે, તેવી જ રીતે વર્તમાન ચૂંટણી પ્રચારના પૂરા થયેલા છ તબક્કામાં થયેલા ચૂંટણીઓમાં વાદાઓ, દાવાઓ, પડકારો, આક્ષેપો, પ્રતિઆક્ષેપો, આંકડાઓ અને શાબ્દિક પ્રહારોની સાથે સાથે કેટલાક વિવાદાસ્પદ નિવેદનો તથા ઘટનાક્રમો છતાં એકંદરે (થોડા અપવાદો બાદ કરતા) શાંતિપૂર્વક અને રોચક બનેલી છ તબક્કાની ચૂંટણી પછી હવે છેલ્લા અને સાતમા તબક્કા માટે તા. પહેલી જૂને મતદાન થવાનું છે.

૬ઠ્ઠા તબક્કાનું મતદાન

શનિવારે લોકસભાની ચૂંટણીના ૬ઠ્ઠા તબક્કાનું મતદાન સંપન્ન થઈ ગયું છે. શનિવારની રાત્રે આવેલા આંકડાઓ મુજબ આઠ રાજ્યોની પ૮ બેઠકો માટે એકંદરે ૬૧.ર ટકા મતદાન થયું છે. બિહારમાં પપ.ર૪ ટકા, હરિયાણામાં ૬૦.૪ ટકા, જમ્મુ એન્ડ કાશ્મીરમાં પ૪.૩૦ ટકા, એનસીટી ઓફ દિલ્હી પ૭.૬૭ ટકા, ઓડિસા ૬૯.પ૬ ટકા, ઉત્તરપ્રદેશમાં પ૪.૦૩ ટકા અને પ. બંગાળમાં ૭૯.૪૭ ટકા મતદાન થયું છે, જ્યારે ઝારખંડમાં ૬૩.૭૬ ટકા મતદાન થયું છે. છઠ્ઠા તબક્કામાં બિહારની ૮, હરિયાણાની ૧૦, જમ્મુ-કાશ્મીરની ૧, એનસીટી ઓફ દિલ્હીની ૭, ઓડિસાની ૬, ઉત્તરપ્રદેશની ૧૪, પ. બંગાળની ૮ અને ઝારખંડની ૪ બેઠકો પર મતદાન થયું હતું. પ. બંગાળમાં થયેલા જંગી મતદાનની ચર્ચા ચોતરફ થઈ રહી છે, તો ઉત્તરપ્રદેશમાં માત્ર પ૪.૦૩ ટકા જ રહ્યું, તેથી તેની પણ વિશેષ ચર્ચા થઈ રહી છે.

અનંતનાગનું રેકોર્ડબ્રેક મતદાન

લોકસભાની ચૂંટણીના છઠ્ઠા તબક્કામાં છેલ્લા ૩પ વર્ષનું રેકોર્ડબ્રેક પ૧ ટકાથી વધુ મતદાન થયું, તેના તરફ સમગ્ર દેશનું ધ્યાન ખેંચાયું છે, કારણ કે આ પહેલા માત્ર વર્ષ ૧૯૯૬ માં પ૦ ટકાથી વધુ મતદાન થયું હતું, જ્યારે વર્ષ ર૦૧૯ માં માત્ર ૮.૯૮ ટકા જ મતદાન થયું હતું. વર્ષ ૧૯૮૯ માં પ.૦૭ ટકા, વર્ષ ૧૯૯૬ માં પ૦.ર૦ ટકા, વર્ષ ૧૯૯૮ માં ર૮.૧પ ટકા, વર્ષ ૧૯૯૯ માં ૧૪.૩ર ટકા, વર્ષ ર૦૦૪ માં ૧પ.૦૪ ટકા, વર્ષ ર૦૦૯ માં ર૭.૧૭ ટકા, વર્ષ ર૦૧૪ માં ર૮.૮૪ થકા અને વર્ષ ર૦૧૯ માં માત્ર ૮.૯૮ ટકા મતદાન થયું હતું. જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી કલમ ૩૭૦ હટાવાયા પછી જમ્મુ-કાશ્મીરની કેટલીક બેઠકો તથા લદ્દાખમાં થયેલા મતદાનને ઘણું જ સાંકેતિક ગણાવાઈ રહ્યું છે.

સાતમા અને છેલ્લા તબક્કામાં

૯૦૪ ઉમેદવાર મેદાનમાં

લોકસભાની ચૂંટણીના ૭ મા અને છેલ્લા તબક્કામાં પહેલી જૂને મતદાન થવાનું છે, તે નિર્ણાયક બની શકે છે. ચંદીગઢની કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશની એક બેઠક તથા અન્ય ૭ રાજ્યોની પ૬ બેઠકો મળીને કુલ પ૮ બેઠકો પર પહેલી જૂને મતદાન થયા પછી સાત તબક્કાનું મતદાન સંપન્ન થઈ જશે, અને કોઈ મતદાન મથક પર કોઈ કારણોસર ફેરમતદાનની જરૂર નહિં પડે તો મતદાનની પ્રક્રિયા પહેલી જૂને જ સંપન્ન થઈ જશે. તે પછી બે દિવસ સુધી એક્ઝીટ પોલ્સનો સીલસીલો શરૂ થશે અને તા. ૪ જૂને મતગણતરી પછી વાસ્તવિક પરિણામો જાહેર થશે. તે પછી નવી સરકાર રચાવાના ચક્રો ગતિમાન થશે.

સાતમા તબક્કામાં ચંદીગઢની ૧, બિહારની ૮, હિમાલચપ્રદેશની ૪, ઝારખંડની ૩, ઓડિસાની ૬, પંજાબની ૧૩, ઉત્તરપ્રદેશની ૧૩ અને પ. બંગાળની ૯ બેઠકો પર મતદાન થવાનું છે. આ પ૭ બેઠકો માટે પહેલા ર૧૦પ ઉમેદવારી ફોર્મ ભરાયા હતાં, તેમાંથી તપાસણી અને ફોર્મ પાછા ખેંચવાની તારીખ પછી કુલ ૯૦૪ ઉમેદવારો મેદાનમાં રહ્યા છે.

બિહારમાં ૧૩૪, ચંદીગઢમાં ૧૯, હિમાચલપ્રદેશમાં ૩૭, ઝારખંડમાં પર, ઓડિસામાં ૬૬, પંજાબમાં ૩ર૮, ઉત્તરપ્રદેશમાં ૧૪૪ અને પ. બંગાળમાં ૧ર૪ ઉમેદવારો મેદાનમાં રહ્યા છે. આમ કુલ ૯૦૪ ઉમેદવારોના ભાવિનો ફેંસલો સાતમા તબક્કામાં થવાનો છે.

સાતમા તબક્કામાં કેટલા

ઉમેદવારો દાગી? કેટલા કરોડપતિ?

એડીઆરને ટાંકીને આવી રહેલા આંકડાઓ મુજબ લોકસભાની ચૂંટણીના ૭ મા અને અંતિમ તબક્કામાં ચૂંટણી લડી રહેલા ૯૦૪ ઉમેદવારોમાં માત્ર ૧૧ ટકા જ મહિલા ઉમેદવારો છે. રર ટકા ઉમેદવારો સામે અપરાધિક કેસો ચાલી રહ્યા છે, જ્યારે ત્રીજા ભાગના એટલે કે ૩૩ ટકા ઉમેદવારો કરોડપતિ છે.

એડીઆર અને નેશનલ ઈલેક્શન વોચના સહિયારા આંકડાઓ મુજબ ૯૦૪ માંથી ૧૯૦ ઉમેદવારો સામે અપરાધિક કેસો ચાલી રહ્યા છે, જેમાંથી ચાર સામે તો હત્યાના કેસો ચાલી રહ્યા છે, તો બીજા ર૭ પર હત્યાના પ્રયાસનો આરોપ છે.

ડિટેઈલ રિપોર્ટ મુજબ ૧૩ ઉમેદવારો સામે તો મહિલાવિષયક આક્ષેપો છે, જેમાંથી બે ઉમેદવારો પર રેપનો આક્ષેપ છે. નફરત ફેલાય તેવી ભાષણબાજી અંગે પણ રપ ઉમેદવારો સામે કેસો નોંધાયા છે.

ગંભીર કેસો હોય તેવા ઉમેદવારોમાં સમાજવાદી પાર્ટીના ૬૭ ટકા, સીપીઆઈ(એમ) ના પ૦ ટકા, ભાજપના ૩પ ટકા, તૃણમુલ કોંગ્રેસના ૩૩ ટકા, બીજેડીના ૩૩ ટકા, આમ આદમી પાર્ટીના ૩૧ ટકા, અકાલી દળના ૩૧ ટકા, કોંગ્રેસના ર૩ ટકા, બીએસપીના ૧૮ ટકા, અને સામ્યવાદી પક્ષના ૧૪ ટકા ઉમેદવારો આ તબક્કામાં ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.

સુપ્રિમ કોર્ટે રાજકીય પક્ષોને પણ ભૂતકાળમાં એવી સલાહ આપી હતી કે દાગી ઉમેદવારોને ટિકિટ આપવાનું ટાળવું, આમ છતાં એકંદરે રર ટકા જેટલા દાગી ઉમેદવારોને વિવિધ રાજકીય પક્ષોએ ટિકિટ આપી છે, તેવી ચર્ચા છે.

રિપોર્ટ મુજબ સાતમા તબક્કાના ૯૦૪ ઉમેદવારોમાંથી ૩૩ ટકા એટલે કે ર૯૯ ઉમેદવારો કરોડપતિ છે, જે પૈકી ૧૧૧ ઉમેદવારોની સંપત્તિ પાંચ કરોડથી વધુ છે, જ્યારે ૮૪ ઉમેદવારોની સંપત્તિ ર થી પ કરોડ રૂપિયા છે. તે ઉપરાંત રર૪ ઉમેદવારોની સંપત્તિ પ૦ લાખથી બે કરોડ રૂપિયાની વચ્ચે છે. બીજા રપ૭ ઉમેદવારોની સંપત્તિ ૧૦ લાખથી પ૦ લાખની વચ્ચે છે. માત્ર રર૮ ઉમેદવારો જ એવા છે, જેની સંપત્તિ ૧૦ લાખ રૂપિયાથી ઓછી છે.

બઠિંડા બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી રહેલા અકાલી દળના હરસિમરત કૌર બાદલની સંપત્તિ ૧૯૮ કરોડ રૂપિયા છે. ભાજપના ઓડિશાના ઉમેદવાર બૈજયંત પાંડા અને ચંદીગઢના ઉમેદવાર સંજય ટંડનની સંપત્તિ અનુક્રમે ૧૪૮ કરોડ અને ૧૧૧ કરોડ રૂપિયા નોંધાવાઈ છે.

અકાલી દળના હરસિમરત બાદલ કૌર સાતમા તબક્કાના ઉમેદવારોમાં સૌથી વધુ સંપત્તિ ધરાવતા હોવાનું તારણ નીકળે છે.

આ રિપોર્ટ મુજબ સાતમા તબક્કામાં ૪૦ર ઉમેદવારો પાંચથી બાર ધોરણ પાસ છે, જો કે ૪૩૦ ઉમેદવારો ગ્રેજ્યુએટ કે તેથી વધુ ભણેલા છે. ર૪ ઉમેવારો એવા છે, જેઓએ પોતે નિરક્ષર (અભણ) હોવાનું જાહેર કર્યું છે, જ્યારે ર૬ ઉમેદવારો એવા છે, જેઓ બહુ ભણ્યા નથી, પણ લખતા-વચાતા આવડે છે. બે ઉમેદવારો એવા પણ નોંધાયા છે, જેઓએ પોતાની શૈક્ષણિક લાયકાત જાહેર કરવાનું જ ટાળ્યું છે!

સાતમા તબક્કાના ૯૦૪ ઉમેદવારોમાંથી ર૪૩ ઉમેદવારો રપ થી ૪૦ વર્ષની ઉંમરના છે, જે લગભગ ર૭ ટકા થાય છે, જ્યારે લગભગ પ૩ ટકા એટલે કે ૪૮૧ ઉમેદવારો એવા છે, જેઓએ પોતાની ઉંમર ૪૧ થી ૬૦ ટકા વચ્ચે બતાવી છે. કુલ ઉમેદવારોના પાંચમા ભાગના ૧૭૭ ઉમેદવારો ૬૧ થી ૮૦ વર્ષના છે, જ્યારે ૮૦ વર્ષથી વધુ ઉંમર ધરાવતા ૩ ઉમેદવાર પણ આ તબક્કામાં પોતાનું ભાગ્ય અજમાવી રહ્યા છે.

શનિવારે સાતમો તબક્કોઃ

કોનું ભાવિ થશે ઈવીએમમાં કેદ?

આવતા શનિવારે પહેલી જૂને ૬ઠ્ઠા તબક્કાનું મતદાન થશે. આ તબક્કામાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી સહિત ઘણાં દિગ્ગજ નેતાઓનું ભાવિ પણ ઈવીએમમાં કેદ થઈ જવાનું છે.

સાતમા તબક્કામાં વારાણસીથી વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, ગોરખપુરથી રવિકિશન, મંડી (હિમાચલપ્રદેશ) થી કંગના રનૌત, વિક્રમાદિત્યસિંહ, હમીરપુરથી કેન્દ્રિય મંત્રી અનુરાગસિંહ ઠાકુર, બિહારની પટણાસાહેબ બેઠક પરથી ભાજપના રવિશંકરપ્રસાદ સહિત વિવિધ રાજકીય પક્ષોના અનેક દિગ્ગજો મેદાનમાં છે. આ તબક્કો દેશની નવી સરકારની રચના કરવામાં ઘણાં જ મહત્ત્વપૂર્ણ રહેશે, તેવા અનુમાનો પણ થઈ રહ્યા છે.

અધિકત્તમ ઉમેદવારો ક્યાંના?

સાતમા તબક્કામાં સૌથી વધુ ૩ર૮ ઉમેદવારો પંજાબની ૧૩ બેઠકો પરથી મેદાનમાં છે, તદુપરાંત ઉત્તરપ્રદેશની ૧૩ બેઠકો માટે ૧૪૪ ઉમેદવારો, બિહારની ૮ બેઠકો માટે ૧૩૪ ઉમેદવારો, ઓડિસાની ૬ બેઠકો માટે ૬૬ ઉમેદવારો, ઝારખંડની ૩ બેઠકો માટે પર ઉમેદવારો, હિમાચલ પ્રદેશની ૪ બેઠકો માટે ૩૭ ઉમેદવારો, પ. બંગાળની ૯ બેઠકો માટે ૧ર૪ ઉમેદવારો, અને ચંદીગઢની ૧ બેઠક માટે ૧૯ ઉમેદવારો ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.

૭ મા તબક્કામાં બિહારની નાલંદા, પટણાસાહેબે, પાટલીપુત્ર, આરા, બક્સર, સાસારમ, કારાકાટ અને જહાનાબાદ, ઝારખંડની રાજમહલ, દુમકા અને ગદ્દા, હિમાચલપ્રદેશની કાંગડા, મંડી, હમીરપુર અને શીમલા, ઓડિસાની મયુરગંજ, બાલાસોર, ભદ્રક, જાજપુર, કેન્દ્રખાડા, જગતસિંહપુર અને પંજાબની ગુરદાસપુર, અમૃતસર, ખડૂરસાહિબ, જલંધર, હોશિયારપુર, આમેદપુર સાહિબ, લુધિયાણા, ફતેહગઢ સાહિબ, ફરીદાકોટ, ફિરોઝપુર, બઠિંડા, સાંગટુર અને પટિયાણા બેઠક પર મતદાન થવાનું છે.

ઉત્તરપ્રદેશની મહારાજગંજ, ગોરખપુર, કુશીનગર, દેવરિયા, બાંસગાંવ, ધોસી, સલેમપુર, બલિયા, ગાજીપુર, ચંદ્રોલી, વારાણસી, મિર્જાપુર, રોબર્ટસ ગંજ, તથા પ. બંગાળની કોલકાતા ઉત્તર, કોલકાતા દક્ષિણ, ડમડમ, બારાસાત, બસીરહાર, જયનગર, મથુરાપુર, ડાયમંડ હાર્બર, જાદવપુર પર અંતિમ તબક્કામાં પહેલી જૂને મતદાન થવાનું છે.

ચોથી જૂને મતગણતરી

ચોથી જૂને મતગણતરી થશે, ત્યારે જ વાસ્તવિક પરિણામ આવશે, પરંતુ તે પહેલા અંતિમ તબક્કાના મતદાન પછી નિર્ધારિત સમય પછી એક્ઝિટ પોલ્સનો રસપ્રદ રાઉન્ડ પણ આવશે. જોઈએ કોના નસીબ ચમકે છે તે...

લોકસભાની સાથે સાથે

વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ

લોકસભાની ચૂંટણીની સાથે સાથે જે ચાર વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ પણ વિવિધ તબક્કાઓમાં થઈ રહી છે, જેમાં અરૂણાચલપ્રદેશ, ઓડિસા, સિક્કિમ અને આંધ્રપ્રદેશનો સમાવેશ થાય છે. ઓડિસા વિધાનસભા માટે પણ છેલ્લા તબક્કાનું મતદાન પહેલી જૂને થવાનું છે, જ્યારે અન્ય ત્રણ રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ માટે એક તબક્કામાં મતદાન લોકસભાની વિવિધ તબક્કાઓ સાથે યોજાયું હતું. અરૂણાચલ પ્રદેશ માટે ૧૯ એપ્રિલ, સિક્કિમ વિધાનસભા માટે ૧૯ એપ્રિલ, અને આંધ્રપ્રદેશની વિધાનસભા માટે ૧૩ મે ના મતદાન યોજાયું હતું, જ્યારે ઓડિસાના તમમ તબક્કા પહેલી જૂને સંપન્ન થશે.

ઓડિશા વિધાનસભા માટે ચાર તબક્કામાં મતદાનની જાહેરાત થઈ હતી, જેમાં ૧૩ મે, ર૦ મે અને રપ મે ના દિવસે ત્રણ તબક્કાનું મતદાન સંપન્ન થઈ ગયું છે, જ્યારે ચોથા તબક્કાનું મતદાન પહેલી જૂને થવાનું છે.

વર્ષ ર૦૧૯ માં ઓડિસા વિધાનસભામાં ભાજપને ર૩, કોંગ્રેસને ૯, સીપીઆઈએમને ૧, અપક્ષને ૧ અને બીજેડી (બીજુ જનતાદળ) ને ૧રર બેઠકો મળી હતી અને બીજેડીના નવીન પટનાયકની સરકાર બની હતી.

આંધ્રપ્રદેશની વિધાનસભામાં વાયએસઆર કોંગ્રેસ પાસે ૧પ૧, ટીડીપીએ ર૩, જેએનપીને ૧ બેઠક મળી હતી અને જગનમોહન રેડ્ડીની સરકાર રચાઈ હતી.

સિક્કિમમાં સિક્કિમ ક્રાંતિકારી મોરચાને ૧૭, સિક્કિમ ડિમોક્રેટિક ફ્રન્ટને રપ બેઠકો મળી હતી અને પ્રમસિંહ તમાંગની સરકાર બની હતી.

અરૂણાચલ પ્રદેશમાં ભાજપને ૪૧, જેડીયુને ૭, એનપીને પ, કોંગ્રેસને ૪, અપક્ષને ર અને અન્યને ૧ બેઠક મળી હતી અને પ્રેમા ખાંહુની સરકાર રચાઈ હતી. આ વખતે શું થશે... થોભો અને રાહ જુઓ...

:: આલેખન ::

વિનોદકુમાર કોટેચા એડવોકેટ

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...