ગુજરાતનું સ્ટેટ ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર સમગ્ર દેશમાં અગ્રેસર

Author: નોબત સમાચાર

ગુજરાતનું સ્ટેટ ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર સમગ્ર દેશમાં અગ્રેસર

કુદરતી આફતોના સમયે વ્ય્વસ્થાપન અને સુચારૂ સંકલન માટે

રાજ્યમાં આવતી કુદરતી આપદાના સમયે આપત્તિ વ્યવસ્થાપન અને સુચારૂ સંકલનનું કેન્દ્ર સ્ટેટ ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર આગવા મોડલના પરિણામે ગુજરાત આપત્તિ વ્યવસ્થાપન ક્ષેત્રે દેશમાં અગ્રેસર છે.

રાજ્યમાં આવતી કોઈપણ આપદા સામે મક્કમતાથી લડવા માટે ગુજરાત સરકારનું સ્ટેટ ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર તમામ અદ્યતન તકનિકો સાથે સુસજ્જ છે. ધરતીકંપ હોય, વાવાઝોડું હોય, પૂર હોય કે પછી હીટવેવ, નાગરિકોની સુરક્ષા માટે ગાંધીનગરમાં આવેલું સ્ટેટ ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર આપત્તિના સમયે ર૪ કલાક ૭ દિવસ કાર્યરત રહીને રાજ્યના દરેક નાગરિકની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવાનું કામ છે.

ગુજરાતમાં આવતી દરેક આપદાઓથી નાગરિકો અને પશુઓની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા ઉપરાંત રાહત બચાવ, સ્થળાંતર અને તાત્કાલિક સહાય પહોંચાડવા જેવી અનેક બાબોતનું એક જ સ્થળેથી સંકલન થઈ શકે તે પ્રકારની વ્યવસ્થાની જરૂર વર્તાઈ હતી. આપત્તિના સમયે સમગ્ર રાજ્યની પરિસ્થિતિનો તાગ મેળવી એક જ સ્થળેથી તેની સમીક્ષા થઈ શકે તે માટે 'ગુજરાત રાજ્ય આપત્તિ વ્યવસ્થાપન મંડળ'ની રચના કરી, આપત્તિ વ્યવસ્થાપનનું સ્વતંત્ર માળખું કાર્યાન્વિત કરવામાં આવ્યું છે. ત્યારથી લઈને આજ સુધી રાજ્યમાં આવેલી તમામ આપદાઓમાં એસઈઓસી ઝડપી રિસ્પોન્સ, અસરકારક સંકલન અને બચાવ કાર્યો માટેનું કેન્દ્ર બન્યું છે.

એસઈઓસીની સ્થાપના થઈ ત્યારથી લઈને આજ સુધી રાજ્યમાં આવેલી આપદાઓ સમયે થતી કેઝ્યુઆલિટીમાં સતત ઘટાડો આવ્યો છે. ગત્ વર્ષે રાજ્ય પર બિપોરજોય વાવાઝોડાની આપત્તિ આવી ત્યારે મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલના માર્ગદર્શન હેઠળ એસઈઓસી એ વિવિધ વિભાગો સાથે સંકલનમાં રહીને રાહત બચાવ અને આપત્તિ વ્યસ્થાપનની તમામ કામગીરી સુનિશ્ચિત કરી હતી. આ દરમિયાન મુખ્યમંત્રી અને મુખ્ય સચિવે એસઈઓસીમાં સમયાંતરે ઉપસ્થિત રહીને અસરગ્રસ્ત વિસ્તારોમાં વહીવટી તંત્ર અને વિવિધ વિભાગો દ્વારા કરાયેલી વ્યવસ્થાની સતત સમીક્ષા કરી હતી. પરિણામે બિપોરજોય વાવાઝોડા દરમિયાન રાજ્યમાં ઝીરો કેઝ્યુઆલિટી સુનિશ્ચિત કરી શકાઈ હતી.

સચેત પહેલા અને હેલ્પલાઈન નંબરની અદ્યતન સુવિધા

રાજ્યમાં આવતી કોઈપણ આપદા અંગે નાગરિકોને સતર્ક રવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા 'સચેત પોર્ટલ'ની અદ્યતન સુવિધા વિક્સાવવામાં આવી છે. આ પોર્ટલના માધ્યમથી એસઈઓસી દ્વારા અરસગ્રસ્ત વિસ્તારોના અથવા સમગ્ર રાજ્યના નાગરિકોને સતર્ક કરવા માટે માસ એસ.એમ.એસ. કરીને સાવચેત કરવામાં આવે છે.

આ .પરાંત આપત્તિના સમયે નાગરિકો રાહત-રચાવ માટે ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટરને સીધો સંપર્ક કરી શકે તે માટે જિલ્લા અને ાલુકા કક્ષાએ પણ 'ઈમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટર' કાર્યરત કરીને હેલ્પલાઈન નંબર જાહેર કરવામાં આવ્યા છે. રાજ્યનો કોઈપણ નાગરિક રાજ્યકક્ષાએ પ૧૯૦૦/૧૦૭૦ અને જિલ્લા કક્ષાએ ૧૦૭૭ ટોલ ફ્રી હેલ્પલાઈન નંબર પર ફોન કરીને કોઈપણ આપત્તિ અંગેની માહિતી આપી શકે છે. આ હેલ્પલાઈન સેન્ટરને ર૪ કલાક ૭ દિવસ કાર્યરત કરવામાં આવ્યું છે, જેથી મુશ્કેલીના સમયે નાગરિકોને ત્વરિત સહાય પહોંચાડી શકાય.

વિવિધ વિભાગો સાથેનું સંકલન

આપદાના સમયે સૌથી મહત્ત્વની કામગીરી વિવિધ વિભાગો સાથેના સંકલનની હોય છે. એસઈઓસી સંબંધિત તમામ વિભાગો સાથે સંકલન કરવા માટેના કેન્દ્ર તરીકે કાર્ય કરે છે. ભારતીય હવામાન વિભાગ સાથે સંકલન કરીને એસઈઓસી દ્વારા વરસાદ, ભૂકંપ અને હીટવેવ જેવી આપદાઓ અંગે અન્ય વિભાગોને સાવચેત કરવામાં આવે છે. આપદાના સમયે રાહત-બચાવ કામગીરી માટે નેશનલ ડિઝાસ્ટર રિસ્પોન્સ ફોર્સ અને સ્ટેટ ડિઝાસ્ટર રિસ્પોન્સ ફોર્સ સાથે સંકલન કરીને ટીમ ડીપ્લોયમેન્ટ પ્લાન તૈયાર કરવામાં આવે છે. જરૂર પડ્યે ઈન્ડિયન કોસ્ટ ગાર્ડ, નેવી અને બોર્ડર સિક્યુરીટી ફોર્સ સાથે પણ એસઈઓસી દ્વારા સંકલન કરવામાં આવે છે.

રાજ્યમાં આપદાના સમયે અન્ન પુરવઠો, પાણી પુરવઠો, વીજ પુરવઠો અને યાતાયત સુવિધા ખોરવાય નહિં તે માટે તેમજ જો ખોરવાય તો તુરંત જ તેને પૂર્વવત કરી શકાય તે માટે એસઈઓસી દ્વારા અન્ન અને નાગરિક પુરવઠા વિભાગ, જળસંપત્તિ વિભાગ, ઊર્જા વિભાગ અને જીએસઆરટીસી સાથે સતત સંકલન કરવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત નાગરિકો અને પશુઓની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા તેમજ તેમનું સ્થળાંતર કરવા માટે શહેરી વિકાસ વિભાગ, પંચાયત વિભાગ, મહેસુલ વિભાગ અને પશુપાલન વિભાગ સાથે એસઈઓસી સંકલન કરે છે.

આપદાના સમયે પ્રાથમિક સારવાર સુવિધાઓ માટે આરોગ્ય વિભાગ, ખેડૂતોના પાક સુરક્ષા માટે કૃષિ વિભાગ, કાયદો અને વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરવા ગૃહ વિભાગ, જંગલો-અભયારણ્યોમાં વસતા જાનવરોની સલામતી માટે વન વિભાગ, રોડ-રસ્તા-પુલની મરામત માટે માર્ગ અને મકાન વિભાગ તથા રાજ્યના બંદરો પર જ્હાજોની સલામતી સુનિશ્ચિત કરવા ગુજરાત મેરીટાઈમ બોર્ડ સાથે પણ એસઈઓસી સંકલન કરે છે.

આમ, રાજ્યમાં જ્યારે પણ કોઈ આપદા આવે ત્યારે એસઈઓસી વિવિધ વિભાગો સાથે સુદૃઢ સંકલન કરીને ઝીરો કેઝ્યુઆલિટી અને સૌની સલામતીનો એપ્રોચ અપનાવે છે. સ્ટેટ ફમરજન્સી ઓપરેશન સેન્ટરના આગવા મોડલ અને સુચારૂ આપત્તિ વ્યવસ્થાપનની કાર્યક્ષમતાને પરિણામે ગુજરાત આજે આપત્તિ વ્યવસ્થાપન ક્ષેત્રે દેશમાં અગ્રેસર છે. રાજ્યમાં એસઈઓસીની સ્થાપનાથી ગુજરાત આજે દરેક આપદા સામે મક્કમતા અને સુસજ્જતા સાથે લડી રહ્યું છે અને સાથે જ અન્ય રાજ્યોને પણ પ્રેરણા આપી રહ્યું છે.

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...