અનિયમિત લેવડ-દેવડની પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ મુક્તા પ્રસ્તાવિત બિલ સામે ઉઠ્યો વિરોધ-વંટોળ

Author: નોબત સમાચાર

અનિયમિત લેવડ-દેવડની પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ મુક્તા પ્રસ્તાવિત બિલ સામે ઉઠ્યો વિરોધ-વંટોળ

જામનગર ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ અને જિલ્લા કોંગ્રેસ પ્રમુખે સરકારને પત્રો લખી કરી રજૂઆત

નવી દિલ્હી તા. ૧૬ઃ કેન્દ્ર સરકારે અનિયમિત લેવડ-દેવડની પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ મૂકવાના બિલને લઈને જે પ્રસ્તાવ મૂક્યો છે, તેનો જામનગરમાં વ્યાપાર-ઉદ્યોગ અને રાજકીય ક્ષેત્રે જોરદાર વિરોધ થઈ રહ્યો છે.

ભારત સરકારના નાણા મંત્રાલય દ્વારા તાજેતરમાં બેનીંગ ઓફ અનરેગ્યુલર એક્ટિવીટી (બુલા) "અનિયમિત લેવડ-દેવડ પ્રવૃત્તિઓ ઉપર પ્રતિબંધ" નામના બિલ માટે પ્રસ્તાવ મૂકવામાં આવ્યો છે.

આ બિલનો જામનગર ચેમ્બર ઓફ કોમર્સે ઉગ્ર વિરોધ કર્યો છે, તે ઉપરાંત જિલ્લા કોંગ્રેસ પ્રમુખે પણ ઉગ્ર વિરોધના પ્રત્યાઘાતો આપ્યા છે.

ચેમ્બર ઓફ કોમર્સ તથા જિલ્લા કોંગ્રેસ પ્રમુખ મનોજભાઈ કથીરીયાએ વડાપ્રધાન તથા નાણામંત્રીને આવેદનપત્ર પાઠવી આ બિલના કારણે થનારી વિપરીત ગંભીર અસરોની વિસ્તૃત વિગતો રજૂ કરી છે.

ચેમ્બર ઓફ કોમર્સની રજૂઆત

ભારત સરકારના નાણા મંત્રાલય દ્વારા પ્રાઈવેટ લેણદેણ કરતાં નાગરિકો પર સજાની જોગવાઈ કરતો અનિયમિત લેનદેન પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ નામના બિલ માટે પ્રસ્તાવ મુકવામાં આવ્યો છે. આ બિલના હેતુઓની પ્રશંસા છે છતાં, અમે મજબૂત રીતે માનીએ છીએ તેની હાલની માળખાકીય રચનામાં આ કાયદા દ્વારા ખેડૂતો, ગ્રામીણ વિસ્તારોના નાગરિકો, અને એમએસએમઈ ક્ષેત્ર માટે ભારે આર્થિક નુકસાનનું કારણ બની શકે છે.

ભારતના ૬૩%થી વધુ નાગરિકો આજે પણ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વસે છે, બેંકિંગ સિસ્ટમ આજે અમુક નિયમોથી ઘેરાયેલ તથા લાંબી છે આવામાં ભારતના લગભગ દરેક નાગરિકો પોતાની દૈનિક નાણાકીય જરૃરિયાતો પૂરી કરવા પાડોશીઓ, મિત્રો, સગા-વહાલાઓ પર આધારિત છે આ કાયદા દ્વારા ભારતના ટ્રેડિશનલ એપ્રોચને પ્રતિબંધિત કરવાની જાહેરાત સમગ્ર માર્કેટ માથી તરલતા ગાયબ કરી દેશે. આજે ૮૦%થી વધુ ગ્રામીણ પરિવારો માટે અનૌપચારિક લોન એ જરૃરી મદદરૃપ બની છે. એમએસએમઈ કે જે દેશના જીડીપીમાં ૩૦%થી વધુ યોગદાન આપે છે તે પણ ફોર્મલ લોન પ્રાપ્ત કરવામાં મુશ્કેલી અનુભવે છે. આમ, આ બિલ અનૌપયારિક લોન પર પ્રતિબંધ મૂકીને આર્થિક પ્રગતિને મોટા પાયે અટકાવશે અને નબળા વર્ગો માટે વધુ પડકાર ઉભા કરશે.

ઉપરાંત, આ સૂચિત કાયદામાં ઈડી અથવા પોલીસને વિના વોરંટ તલાશી અને જપ્તી કરવાની સત્તાઓ આપવામાં આવી છે અને આથી ઉધોગો પર અધિકારોની સત્તાનો દુરૃપયોગની વધે તેવી શક્યતા વધી શકે છે, જે નાગરિકોના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન કરે છે. નાણાકાયદામાં દંડ અને સજા જેવી જોગવાઇઓ સામાન્ય નાગરિકો માટે અસહનીય છે અને આ તથા આ સિવાયના તમામ નાણા કાયદાઓમાં રહેલ સજાની જોગવાઇઓનો અમે પ્રથમથી વિરોધ કરતાં આવ્યા છીએ અને જે બાબત અમે આજે પણ વિરોધ વ્યક્ત કરીએ છીએ. આ બિલનો હેતુ સારો હોય છતાં તે હાલના સ્વરૃપે દેશના નાગરિકો અને આર્થિક તંત્ર માટે અડચણરૃપ છે.

આ બિલ લાવવા પર ફરી વિચાર કરી, તેના પ્રાવધાનોમાં યોગ્ય સુધારાઓ સાથે તેને વધુ સમાનતા વાળા અને ન્યાયપ્રદ બનાવે તેવી માંગણી છે.

જિલ્લા કોંગ્રેસ પ્રમુખની રજૂઆત

આ વિધિયેકથી લોન લેવા-દેવાની જેની આપણે હાથ ઉછીનાના વહેવાર ગણીએ છીએ તેને બંધ કરવામાં આ કાયદો લાવવામાં આવેલ છે. આ કાયદામાં આપવામાં આવેલ વ્યાખ્યાઓ પ્રયાપ્તરૃપે દર્શાવવામાં આવેલ નથી જેમ કે, આ કાયદાના પાલન અંગેની ઓથોરીટી કોની રહેશે અને તે બાબતે ઘણી અસમંજતતાઓ રહેલી છે.

આ કાયદાથી દરેક વખતે પેનલ્ટીની રકમ ૫૦ કરોડ રૃપિયા અને ૧૦ વર્ષની જેલની સજાની વ્યવસ્થા સૂચવેલ છે. તમો આપેલ રકમનો એક ગુનો અને તે રકમ પાછી મેળવવાનો ગુનો અલગ અને બંને ગુના માટે અલગ દંડની અને જેલની જોગવાઈ છે. આ કાયદા અંતર્ગત સરકાર સૂચવે તે પ્રમાણે દરેક વ્યકિતએ આ કાયદા અંગેના પત્રકો રજૂ કરવાના થશે અને તે બાબતે આ કાયદામાં કોઈ સ્પષ્ટતા નથી. આથી આટલી ઉતાવળે આ કાયદો લઈ આવવાની શું જરૃરિયાત છે ? આ કાયદા બાબતે સરકાર તરફથી કોઈપણ જાતની માહિતી કે જેના ભલા માટે આ કાયદો લાવવાની વાત છે તેવી કોઈ માહિતી જાહેર જનતા પાસે છે નહી.

આ કાયદા હેઠળ શંકના આધારે તમારી મિલકત જંગમ અને સ્થાવર ટાચમાં લાવવાની ભલામણ છે. આવી ટાચ તપાસ દરમ્યાન જ લઈ લાવવાની વ્યવસ્થા હોઈ આનો દુરૃપયોગ નહિ થાઈ તે બાબતે કોઈ ભરોસો આપવામાં આવેલ નથી. જયારે આ કાયદાની વ્યવસ્થા મુજબ આ કામમાં તમારા ક્ષેત્રમાં આવતા પોલીસ ઈન્ચાર્જ જિલ્લા પોલીસની મજુરીથી તપાસ શરૃ કરી શકશે. આ બાબતે તમારે લોન આપી છે કે નથી પણ શંકના આધારે આ કામ કરી શકે તેવી વિશાળ સત્તાઓ સોંપી છે જેથી શંકના આધારે ગમે તેવી વ્યકિત ઉપર કાર્યવાહી થઈ શકે તેવું હોઈ આ કાયદો બનાવામાં ઉતાવળ થઈ રહી છે તેના કારણો જાણ્યા વગર આવો કાયદો લાવવાની જરૃર જણાતી નથી.

જયા સુધી ભારતના વિશાળ લોકો કે જેઓ એમએસએમઈ ધંધામાં હોઈ તેને ધિરાણની કોઈપણ મજબુત માળખાકીય વ્યવસ્થા નથી તો આવી માળખાગત વ્યવસ્થા વગર આવો કાયદો લાવી નાના ઉદ્યોગકારો મૂડી ઉછીની લાવેને તેને ધંધો નહિ કરવા દેવાના હેતુ અત્યારની પરિસ્થિતિએ લાગે છે જે પણ ઉતાવળ ભર્યો નિર્ણય છે.

હજુ પણ ૬૩% ભારતીયો ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રહે છે અને માત્ર ૩૭% શહેરો અને નાના શહેરોમાં રહે છે. ઔપચારિક ધિરાણની સુવિધા ધરાવતા ગ્રામીણ ભારતીયોની વાત કરીએ તો, એક અહેવાલ મુજબ ઔપચારિક ધિરાણની ૨૦% કરતા પણ ઓછી છે. જયારે વિશ્વ બેંકના અહેવાલ મુજબ ગ્રામીણ ભારતના ૮૭% ગરીબ પરિવારો પાસે ઔપચારિક ધિરાણ નથી. તો શું આ બિલ એ પાસાનેધ્યાને લે છે, શું આપણે અત્યારે આ બિલ માટે તૈયાર છીએ?

ગ્રામીણ બજારો નાના પાયાના ઉદ્યોગો અને વ્યવસાયો પર ખૂબ જ નિર્ભર છે જે ઘણીવાર ઇન્વેન્ટરી, મશીનરી અને કાચો માલ ખરીદવા માટે અનૌપચારિક લોન પર આધાર રાખે છે. ધિરાણનો અભાવ બજારની પ્રવૃત્તિમાં મંદી, નીચા ઉત્પાદન અને આખરે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં આર્થિક પ્રવૃત્તિમાં ઘટાડો તરફ દોરી શકે છે. આનાથી રાષ્ટ્રીય આવકમાં ઘટાડો થઈ શકે છે કારણ કે ગ્રામીણ અર્થતંત્રો એકંદર આર્થિક ઉત્પાદનમાં નોંધપાત્ર હિસ્સો આપે છે.

વ્યક્તિના જીવનમાં આટલા નાના યોગદાનની પીઠ વિના રોકડ પ્રવાહ સહેલાઈથી વહેતો નથી અને વ્યક્તિ ખરાબ સ્વાસ્થ્ય, તાત્કાલિક તબીબી સારવાર જેવી આકસ્મિક પરિસ્થિતિમાં તેમના કટોકટી ખર્ચને પણ પહોંચી શકતો નથી. વ્યવસાયમાં અથવા અન્ય સંજોગો કે જે કોઈના નિયંત્રણની બહાર હોય તેવા સંજોગોમાં વિલંબિત ચુકવણી જેવી પરિસ્થિતિ અવરોધિત થાય ત્યારે આકસ્મિક ભંડોળની જરૃર પડે છે.

ડ્રાફ્ટ બિલ મુજબ કલમ ૨૦ હેઠળ રાજ્ય પોલીસને અમર્યાદિત સત્તાઓ આપવાનો પ્રસ્તાવ છે *વોરંટ વિના દાખલ કરવાની, શોધવાની અને જપ્ત કરવાની સત્તા*. પોલીસને ન્યાયિક દેખરેખ વિના અંદર પ્રવેશવાની અને જપ્ત કરવાની અનચેક સત્તા આપવી એ માત્ર એટલું જ નહીં કે તેમની પાસે વ્યક્તિની નાણાકીય બાબતોને તપાસવા માટે કોઈ કુશળતા નથી તેનો દુરૃપયોગ થઈ શકે છે. ઐતિહાસિક રીતે, ઘણા અધિકારક્ષેત્રોમાં પોલીસ તેમની સત્તાનો અયોગ્ય ઉપયોગ કરવા માટે જાણીતી છે, પછી ભલે તે વ્યક્તિગત લાભ માટે હોય કે રાજકીય દબાણ માટે. તેથી આવી નિરંકુશ શક્તિ મોટા પ્રમાણમાં જનતાની સ્વતંત્રતા છીનવી લેશે. અનૈતિક પોલીસ અધિકારીઓને તેમની શક્તિનો ઉપયોગ વ્યક્તિઓને નિશાન બનાવવા, તેમની સંપત્તિ જપ્ત કરવા અને તેમને ડરાવવા માટે સક્ષમ બનાવી શકે છે. આ કાયદાના અમલીકરણમાં વિશ્વાસને નબળી પાડે છે અને નિર્દોષ લોકો માટે ગંભીર પરિણામો આવી શકે છે.

વોરંટ અથવા ન્યાયિક અધિકૃતતાની આવશ્યકતા વિના, પોલીસ અધિકારીઓ અંગત લાભ માટે તેમની સત્તાનો દુરૃપયોગ કરવા માટે વધુ વલણ ધરાવે છે, જેમાં અન્યાયી વ્યવહારો અથવા સત્તા અથવા દબાણના બાહૃા હિતો વતી કાર્યવાહીનો સમાવેશ થાય છે. આ કાયદા અમલીકરણ પ્રણાલીમાં ભ્રષ્ટાચારના સ્તરમાં નોંધપાત્ર વધારો કરી શકે છે, જેનાથી સરકારમાં લોકોનો વિશ્વાસ વધુ ઘટી શકે છે.

પોલીસને આવી વિસ્તૃત સત્તાઓ આપવાને બદલે, વધુ સંરચિત અને નિયમનયુક્ત ધિરાણ વાતાવરણ બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું વધુ યોગ્ય રહેશે જે પહેલા અનૌપચારિક ધિરાણના મૂળ કારણોને સંબોધિત કરે, ન્યાયતંત્રની ભૂમિકાને મજબૂત કરે અને નાગરિકોને અનુચિતતાથી સુરક્ષિત રહે તે સુનિશ્ચિત કરે. ઉત્પીડન અને શોષણ. તેથી, આ તબક્કે રજૂઆત કરવાનો આખરે અકળ નિર્ણય છે.

જ્યારે *અનિયમિત ધિરાણ પ્રવૃત્તિઓ પર પ્રતિબંધ* બિલનો ઉદ્દેશ્ય ધિરાણના લેનારાઓને શોષણકારી પ્રથાઓથી બચાવવાનો છે, ત્યારે અનૌપચારિક ધિરાણ પરનો સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ ભારતના જીડીપી અને એકંદરે આર્થિક સ્થિરતા વધુ સંતુલિત અભિગમ પર દૂરગામી પ્રતિકૂળ અસરો કરી શકે છે. નિયમનકારી દેખરેખને મજબૂત કરવા અને નાણાકીય સાક્ષરતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે કે જેથી લોકો તેમની આજીવિકાનું બલિદાન આપ્યા વિના સુરક્ષિત, કાયદેસરના ધિરાણ સ્ત્રોતો પર આધાર રાખી શકે છે.

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...