મગફળીના ઊભા પાકમાં સંકલિત રોગો અને તેના ઉપાયો અંગે માર્ગદર્શિકા જાહેર

Author: નોબત સમાચાર

મગફળીના ઊભા પાકમાં સંકલિત રોગો અને તેના ઉપાયો અંગે માર્ગદર્શિકા જાહેર

જામનગર જિલ્લાના ખેડૂતો માટે

જામનગર તા. પઃ જામનગર જિલ્લાના ખેડૂતો માટે મગફળીના ઊભા પાકમાં સંકલિત રોગ વ્યવસ્થાપન અંગેની માર્ગદર્શિકા જાહેર કરવામાં આવી છે. જે અનુસાર મગફળીમાં થડનો કોહવારો, ડોડવાનો સડો (સ્ટેમ રોટ) અને સફેદ ફૂગના નિયંત્રણ માટે ઊભા પાકમાં રોગિષ્ટ છોડ દેખાય કે તરત જ ઉપાડી ત્યાં બહારથી માટી લાવી ફૂગ ઢંકાઈ જાય તે રીતે નાંખવી અને પગથી જમીન દબાવી દેવી જોઈએ. ટ્રાયકોડમાં હારજીનિયમ આધારીત ર.પ કિલોગ્રામ પાવડરને ર.પ કિલોગ્રામ રેતીમાં ભેળવી વાવેતરના એક માસ પછી થડ પાસે આપી, પિયત આપવું.

સફેદ ફૂગના નિયંત્રણ માટે મગફળીના વાવેતર પછી સમાર મારવો અને પાળા ચડાવવા નહીં. વધારે પડતી આંતરખેડ ન કરવી, ટપકાના રોગથી પાન ખરી પડે તો સફેદ ફૂગને ખોરાક મળે છે અને આ રોગ વધે છે. ટપકાને કારણે પાક પાકતા પહેલા પાન ખરી ન પડે તે માટે જરૂરી દવાોનો છંટકાવ કરવો જોઈએ. થડનો કોહવારો અને ડોડવાનો સડો (સ્ટેમ રોટ) ના નિયંત્રણ માટે જો ટ્રાયકોડમાં કલ્ચર વાવણી સમયે ચાસમાં આપી શકાયેલ ન હોય તો વાવણી પછી ૩૦ દિવસે પંપમાં પ૦ ગ્રામ પ્રમાણે નોઝલ કાઢીને છોડના મૂળની આસપાસ રેડી શકાય.

લીમડાના તાજા પાનનો અથવા લીબોળીના અર્કના ૧ ટકાના દ્રાવણનો ૩૦, પ૦ અને ૭૦ દિવસે છંટકાવ કરવાથી પાનના ટપકાનું અને ગેરૂ રોગનું નિયંત્રણ કરી શકાય છે. પાનના ટપકાના રોગ તેમજ ગેરૂ રોગના નિયંત્રણ માટે મગફળીનો પાક ૩૦ થી ૩પ દિવસનો થાય ત્યારે સર્બેન્ડેઝીમ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા મેન્કોઝેબ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા ક્લોરોથેલોનીલ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા ટેબ્યુકોનાઝોલ (પ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા બિટરટેનોલ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા મેટીરામ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા પ્રોપિકોનાઝોલ (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા પાયસક્લોસ્ટોબીન (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા કાર્બેન્ડેઝીમ ૧ર ટકા પ્લસ મેન્કોઝેબ ૬૩ ટકા (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) અથવા કાર્બેન્ડેઝીમ રપ ટકા પ્લસ ફ્લુઝીલાઝોલ ૧ર.પ ટકા (૧૦ ગ્રામ કે ૧૦ લીટર પાણી) ફૂગનાશક દવાના ર થી ૩ છંટકાવ ૧ર થી ૧પ દિવસના અંતરે કરવા. શક્ય હોય તો દરેક છંટકાવ સમયે એકની એક ફૂગનાશક ન વાપરતા દવાની ફેરબદલી કરવી. મગફળીમાં અગ્રકાલિકાનો સુકારો રોગ થ્રીપ્સ મારફતે ફેલાતો હોવાથી શોષક પ્રકારની કીટનાશક દવાઓનો જરૂર મુજબ છંટકાવ કરવો.

મૂળના ગંઠવા કૃમિના નિયંત્રણ માટે કાર્બોક્યુશન ૩જી દવા ૩ કિલોગ્રામ હેક્ટર દીઠ આપવી. ઊભા પાકમાં મૂળનો સડો થતો અટકાવવા માટે જરૂર જણાયે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી આપવું જોઈએ, તેમજ કાપણી સમયે ડોડવાઓને ઈજા ન થાય તેનું ધ્યાન રાખવું. મગફળીમાં સુકારો મુખ્યત્વે પાકના પ૦ થી ૬૦ દિવસ પછી વધુ પડતા તાપમાને ઓછા પડતા ભેજની અવસ્થાએ જોવા મળતો હોઈ, ઊભા પાકમાં આંતરખેડ અને નિંદામણ કરતી વખતે તેમજ મગફળી ઉપાડતી વખતે ડોડવાને ઈજા ન થાય તેની સાવચેતી રાખવી.

આફ્લારૂટ રોગના નિયંત્રણ માટે કાપણીની અવસ્થાએ જો ભેજની ઉણપ હોય તો છેલ્લા ર૦-રપ દિવસ હળવું પિયત આપવું. મગફળીના ડોડગા અને દાણામાં ૮ ટકાથી ઓછો ભેજ રહે તે મુજબ સુકવીને ભેજ મુક્ત જગ્યાએ સંગ્રહ કરવો. વધુમાં દવાના વપરાશ વખતે દવા ઉપર આપવામાં આવેલ લેબલ મુજબ જે તે પાક માટે, આપવામાં આવેલ ડોઝ અને જે તે રોગ કે જીવાત માટેની દવા છે. તે ભલામણ મુજબ વાપરવા માટે જણાવવામાં આવે છે.

આ અંગે વધુ જાણકારી મેળવવા માટે આપના વિસ્તારના ગ્રામસેવક, વિસ્તરણ અધિકારી, ખેતી અધિકારી, તાલુકા અમલીકરણ અધિકારી, મદદનીશ ખેતી નિયામક, જિલ્લા ખેતીવાડી અધિકારી, નાયબ ખેતી નિયામક વિસ્તરણ નાયબ ખેતી નિયામક તાલીમનો સંપર્ક સાધી શકાશે.

આ અંગે સંપૂર્ણ માહિતી મુખ્ય તેલીબિયા સંશોધન કેન્દ્ર, જૂનાગઢ કૃષિ યુનિવર્સિટી દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવી છે તેમ જિલ્લા ખેતીવાડી અધિકારી, જિલ્લા પંચાયત, જામનગર દ્વારા જણાવાયું છે.

જો આપને આ પોસ્ટ ગમી હોય તો શેર કરો...